7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu diğer bir adıyla “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 12 Mart 2023 tarih ve 32130 sayı ile resmî gazetede yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile birlikte vergisel boyut kapsamında getirilen matrah ve vergi artırımı avantajların neler olduğu, hangi yıllar için faydalanılacağı, bu avantajlardan kimlerin yararlanıp kimlerin yaralanamayacağı yazımızın genel konusunu oluşturacaktır.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu’nun 5’inci maddesi; gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir ve kurumlar tevkifatları ve katma değer vergisi matrah artırımı ve vergi artırımına ilişkin düzenlemeler getirmiştir.
Mükelleflerin, maddede belirtilen şartlar dahilinde gelir vergisi ve kurumlar vergisinde beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler matrah artırımı, katma değer vergisi yönünden ise vergi artırımında bulunmaları ve yine belirtilen şartlar dahilinde ödeme yapmaları halinde artırımda bulunulan yıllar/vergilendirme dönemleri için vergi incelemesi ve daha sonra tarhiyat yapılmayacağına hükmolunmuştur.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu’nun 5’inci maddesi matrah ve vergi artırımının 2018-2019-2020-2021 ve 2022 yılları için yapılacağını belirtmekle birlikte gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir ve kurumlar tevkifatları ve katma değer vergisi kapsamında yapılacak matrah ve vergi artırımı oransal hesaplamalarına da yer vermiştir. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği bu hesaplamalar için excel üzerinden ön hesaplama çalışması yapmış olup ilgili yazı ve çalışmaya BURAYA TIKLAYARAK ulaşabilirsiniz.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında kanunda belirtilen şatlar dahilinde matrah ve vergi artırımında bulunanların ve yine belirtilen şartlar dahilinde ödemede bulunanların matrah ve vergi artırımında bulundukları yıllar için vergi incelemesi yapılamayacağı ve daha sonra tarhiyat yapılamayacağı belirtilmiştir.
Mükellefler matrah ve vergi artırımlarını 2018-2019-2020-2021 ve 2022 yıllarının tamamı veya seçimlik olarak herhangi bir yıl/vergilendirme dönemi için gerçekleştirebilmektedirler. Örneğin 2020 yılına ilişkin matrah veya vergi artırımında bulunmak isteyen bir mükellef için 2020 yılından önceki veya sonraki yıllar için herhangi bir artırımda bulunmalarına gerek bulunmamaktadır. Ancak burada 7143 ve 7256 sayılı kanunda da olduğu gibi dikkat edilmesi gereken husus kanunda yer verilen istisna hükmüdür: “Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki işlemler veya müteselsil sorumluluk kapsamındaki işlemlerle ilgili inceleme ve/veya tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez” hükmüdür. Mükellefler seçimlik artırım haklarını kullanırken bu hususu bazen göz önünde bulundurmamakta ve izleyen yıllar için bu madde hükmü gereği vergi incelemelerine alınabilmekte ve tarhiyat ve cezai işlemlerle karşı karşıya kalabilmektedir. Örneğin; mükellef sadece 2021 yılı seçimlik hakkını kullanmış ve 2021/12 vergilendirme döneminde sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarı bulunmuş olsun. Örnekte yer alan bu mükellefin 2021 yılında kullandığı bir faturanın sahte olduğunun ilgili birimler tarafından tespit edilmesi ve tarhiyatların tamamının 2021/12 vergilendirme döneminde yer alan sonraki döneme devreden KDV sebebiyle yapılamaması halinde (burada mükellefin 2021 yılına ilişkin geçerli vergi artırımı olduğu kabul edilmiştir. Böylelikle 2021 yılında normal şartlar dahilinde ortaya çıkan vergiler için tarhiyat yapılmayacak ve bu tarhiyat tutarına ilişkin ceza uygulanmayacaktır.) mükellefin 2022 vergilendirme dönemi KDV beyanları ilgili idare tarafından düzeltilecek ve 2022 vergilendirme dönemi içerisinde herhangi bir ödenecek KDV çıkması durumunda gerekli tarhiyatlar yapılarak vergi cezası yansıtılacaktır. Bu bakımdan artırımda bulunacak mükelleflerin bu hükme dikkat etmesi önemlidir.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu devam eden vergi incelemeleri hakkındaki hükümleri özet olarak;
şeklindedir.
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında matrah ve vergi artırımından yararlanamayacak olanlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. BURAYA TIKLAYARAK kanun metnine ulaşabilirsiniz. Yazımızda sadece 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359-b ve ç bentleri kapsamında kanun hükmünden faydalanamayacak olanları işleyeceğiz.
213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında yer alan “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler” ile aynı Kanunun 359 uncu maddesinin (ç) fıkrasında yer alan fiilleri işleyenler (Bu alt bent kapsamındaki fiillerin 2022 yılında veya bu maddenin kapsadığı dönemlerden herhangi birinde işlendiğinin tespit edilmesi hâlinde bu mükellefler diğer dönemler için de matrah ve vergi artırım hükümlerinden yararlanamazlar.)
7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu yayımı tarihini izleyen ayın başından itibaren on iki ay içinde sonuçlandırılamaması hâlinde, vergi incelemelerine devam edilmeyecektir.
Yukarıda yer alan parantez içi hüküm çok önemlidir. Örneğin 2019 hesap döneminde sahte belge düzenleme şüphesi ile incelemeye sevk edilen mükellef, matrah artırım başvurusunda bulunacak ancak idare söz konusu vergi incelemesinin tamamlanmasına kadar bu maddenin kapsadığı dönemlerin tamamı için yapılan artırımlara ilişkin olarak tahakkuk işlemleri bekletecektir. 7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu yayımı tarihini izleyen ayın başından itibaren on iki ay içinde sonuçlandırılamaması halinde ilgili incelemeye devam edilmeyecek ve mükellef matrah ve vergi artırımı hükümlerinden faydalanacaktır. Ancak kanunda öngörülen süreler içerisinde ilgili incelemenin mükellef aleyhine sonuçlanması halinde mükellef kanun hükümlerinden faydalanamayacak ve hakkında tanzim edilen raporda/raporlarda yer alan tutarlar vergi dairesi tarafından tahakkuk ettirilecektir.
2018-2019-2020-2021 ve 2022 yıllarını kapsamaktadır.
Tüm yılların matrah veya vergi artırımı yapılması gerekmemektedir. Mükellefler istedikleri dönemi artırabilirler. Hak seçimliktir.
Bazı istisnalar hariç olmak üzere geçerli matrah veya vergi artırımı yapılması halinde ilgili vergi türü itibariyle vergi incelemesi yapılmaz.
Kanun incelemenin türü itibariyle kanun yayım tarihinden önce başlanılmış vergi incelemelerini belirli süre ile devam ettirmektedir. Bu süreler içerisinde tamamlanamayan vergi incelemelerine devam edilmez.
Kanunda sayılan istisnai haller dışında mükellefin matrah veya vergi artırımında bulunduğu vergi türü itibariyle inceleme yapılmaz. Detaylı bilgi için yazımızı okuyunuz.
Taksitlerin kanunun öngördüğü şekilde ödenmemesi halinde yapılandırma bozulur ve kanun hükümlerinden faydalanılamaz. Bunun yanı sıra beyan edilen vergi için 6183 sayılı kanun dahilinde tahsil usülleri işlenir.
Bu yazıya 1 yorum yazılmış.